DUNNING-KRUGER SENDROMU

DUNNING-KRUGER SENDROMU Televizyon izlerken birilerine bakıp da, "bu adam bu sığlıkla nasılburalara kadar gelebilmiş" diye düşündüğünüz oldu mu hiç? Ya daişyerinizde sizinle aynı veya daha üst aşamada bir görevde olanbazıları, sizde büyük bir şaşkınlık uyandırdı mı?.. Onlara bakıp, "bucahillik, kendinibilmezlik nasıl fark edilmez?" diye iç geçirdiniz mi? Justin Kruger ve David Dunning adlı iki ABD'li, bu hissi çok yaşamışolacak ki, iki psikiyatri uzmanı 10 yıl kadar önce bir teori ortayaattı: "Cehalet, gerçek bilginin aksine, bireyin kendine olan güvenini artırır." Ve bunun üzerine bir araştırma başlatıldı. Fizyolojik ve zihinselalanda yapılan çeşitli uygulamaların sonucunda şu bulgulara ulaşıldı: Niteliksiz insanlar, ne ölçüde niteliksiz olduklarını fark edemezler. Niteliksiz insanlar, niteliklerini abartma eğilimindedir. Niteliksiz insanlar, gerçekten nitelikli insanların niteliklerinigörüp anlamaktan da âcizdirler. Eğer nitelikleri, belli bir eğitimle artırılırsa, aynı niteliksizinsanlar, niteliksizliklerinin farkına varmaya başlarlar. Bitmedi... Cornell Üniversitesi'ndeki öğrenciler arasında bir test yapıldı veklasik "nasıl geçti?" sorusuna öğrencilerden yanıtlar istendi... Soruların yüzde 10'una bile yanıt veremeyenlerin "kendilerinegüvenleri" müthişti! Onların, "testin yüzde 60'ına doğru yanıtverdiklerini" düşündükleri; hattâ "iyi günlerinde olmaları halindeyüzde 70 başarıya bile ulaşabileceklerine inandıkları" ortaya çıktı. Soruların yüzde 90'ından fazlasını doğru yanıtlayanlar ise "enalçakgönüllü" deneklerdi; soruların yüzde 70' ine doğru yanıtverdiklerini düşünüyorlardı. Tüm bu sonuçlar biraraya getirildi ve Dunning-Kruger Sendromu'nunmetni yazıldı: "İşinde çok iyi olduğuna" yürekten inanan 'yetersiz' kişi, kendini veyaptıklarını övmekten, her işte öne çıkmaktan ve aslında yapamayacağıişlere talip olmaktan hiçbir rahatsızlık duymaz! Aksine, her şeyinhakkı olduğunu düşünür! Ancak, bu 'cahillik ve haddini bilmeme' karışımı, meslekî açıdanmüthiş bir itici güç oluşturur. 'Eksiler', kariyer açısından 'artıya' dönüşür. Sonuçta, 'kifayetsizmuhterisler' her zaman ve her yerde daha hızlı yükselirler. Bu arada, gerçekten bilgili ve yetenekli insanlar çalışma hayatında'fazla alçakgönüllü' davranarak öne çıkmaz, yüksek görevlerekendiliklerinden talip olmaz, kıymetlerinin bilinmesini beklerler...Tabii beklerken kırılır, kendilerini daha da geriye çekerler...Muhtemelen üstleri tarafından da 'ihtiras eksikliği' ilesuçlanırlar... " Ne olur, fazla mütevâzı olmayın!.. "Siz de çevrenize şöyle bir bakın" diyeceğim ama, eminim bu satırlarıokurken bile aklınızdan bir dolu yüz, bir dolu isim geçti... Bence Dunning ile Kruger'in, bu çalışmalarıyla 2000'de Nobel yerineHarvard Üniversitesi'nin Ig Nobel'ini alma nedeni "cahilolmamaları"ydı. Gönlümün nobelini bu ikiliye vererek, yazımı Bertrand Russel'ın birsözüyle bitiriyorum: "Dünyanın sorunu, akıllılar hep kuşku içindeyken aptalların küstahçakendilerinden emin olmalarıdır."
ALINTIDIR