Kurnazlik geri kalmis toplumlara ozgudur
Almanya’nin genis otobanlarinda yol aliyorduk.. Baktim ki otomobiller yavasliyor ve yolun iki yanina diziliyorlar orta serit bos kaliyor.
Ne oldugunu anlamadim ama biz de oyle yaptik. Beklemeye basladik. Yolun ortasi bombos ama hic kimse oraya direksiyon kirmiyor. Kuyrukta sakin sakin bekliyor.
Biraz sonra durumu ogrendik. Ileride bir kaza olmus yol tikanmis. Boyle durumlarda Alman suruculer fermuar ilkesini uygular ve iki yana cekilerek yolu polisler ambulanslar ve cekiciler icin serbest birakirmis.
Gercekten de biraz sonra o bombos yoldan polis arabalari ve ambulanslar neredeyse iki yuz kilometre suratle gecip gitti. Onlerinde hicbir engel yoktu.
Cok gecmeden yol acildi butun araclar hareket ederek gidecegi yere vaktinde ulasti.
Anlattigim; bir toplu zekв ornegidir.
Alman suruculer bu toplu zekвya sahip olduklari icin sorun daha cabuk cozuldu ve daha cabuk hareket ettiler.
Oysa hepsi tek tek kurnazlik etmeye calisip orta seridi kullansaydi otobanin tikanikligi saatlerce surerdi ve hepsi zarar gorurdu.
Bu ornekte goruldugu gibi durmadan kurnazlik eden bireylerin olusturdugu bir toplum iyi islemez.
Cunku kurnazlik toplu cikara toplu zekвya aykiridir.
Bireylerin donen toplum carklari icinde birer disli olmayi kabul etmeleri gerekir. Zekв bunu gerektirir ve carklar ancak boyle isler.
Bir ornek daha vereyim: Bin kisilik bir sinema salonunda yangin ciktigini dusunun.
Sinema muduru anons ediyor kimsenin panige kapilmamasini ilk siradan baslayarak salonun bosaltilacagini boylece herkesin kurtulacagini soyluyor.
Bu plana uyan herkes kurtulur.
Ama seyirciler bir an once kendi canlarini kurtarmak icin kapiya atilirlarsa buyuk bir tepisme yasanir ve uc bes kisi disinda herkes can verir.
Organize toplumlarla geri kalmis toplumlarin temel farki buradadir.
Geri kalmis toplumlar kurnaz bireylere ileri toplumlar ise kurnazligi aklina getirmeyen ve kurallara uyan yurttaslara sahiptir.
Demokrasi de ancak boyle toplumlarda yurur.
Obür turlusu; en kurnaz olanin basa gecip kendi menfaatlerini toplum menfaati olarak yutturmasindan ibarettir.
Yani bir cesit diktatorluktur.
Unutmayin ki her zaman sizden daha kurnaz biri cikar.
alıntıdır
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder